Χριστιανοί και εξουσία: γιατί οι «υποχωρητικοί» μισούν τους «ανυποχώρητους»
Σήμερα είναι σχεδόν αδύνατο να διακρίνουμε τις ενέργειες της εξουσίας και των εκπροσώπων της ΠЦУ σε σχέση με την Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΟΟΕ). Ψέματα, συκοφαντίες, μίσος και βία ρέουν αδιάκοπα. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Μην ξεχνάτε, οι υποταγμένοι θα μισούν περισσότερο όχι αυτούς που τους υποτάξανε, αλλά αυτούς που δεν υποτάχθηκαν». Αυτή η δημοφιλής φράση στο Διαδίκτυο από άγνωστο συγγραφέα, σε κάποιο βαθμό, μιλάει για την ψυχολογία εκείνων που, έχοντας χάσει την εσωτερική τους ελευθερία, θέλουν να αποδείξουν τη δική τους «ορθότητα» με οποιοδήποτε μέσο. Και «αποδεικνύουν» όχι σε αυτούς που τους «υποτάξανε», αλλά σε αυτούς που δεν θέλησαν να «υποταχθούν».
Είναι ενδιαφέρον ότι στη σύγχρονη Ουκρανία βλέπουμε μια παρόμοια εικόνα στον εκκλησιαστικό τομέα: η ΠΕΟ, πλήρως υποταγμένη από το κράτος, συχνά δεν αντιτίθεται στην εξουσία, αλλά στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία (ΟΟΕ), της οποίας οι ποιμένες και το ποίμνιο αρνούνται να «υποταχθούν» στις πολιτικές απαιτήσεις.
Αυτό το άρθρο δεν είναι τόσο για το γιατί συμβαίνει αυτό, όσο για το πώς οι εκκλησιαστικές δομές, που έχουν συγχωνευθεί με το κράτος, μετατρέπονται σε όργανο ιδεολογικής «κάθαρσης» και γιατί η αληθινή ελευθερία εν Χριστώ προκαλεί στους ισχυρούς και τις «μαριονέτες» τους την πιο έντονη μίσος.
Ποιοι είναι οι «υποταγμένοι»;
Στο εκκλησιαστικό πλαίσιο, οι «υποταγμένοι» είναι εκείνοι που θυσίασαν το Ευαγγέλιο για πολιτικό όφελος. Με άλλα λόγια, είναι εκείνοι που, ξεχνώντας τα λόγια του Χριστού για την αγάπη προς τους εχθρούς, καλλιεργούν το μίσος, εκείνοι που αντί για προσευχή και μετάνοια έρχονται στον ναό με γωνιακό τροχό και λοστό, εκείνοι που δεν θέλουν να πολεμήσουν με τα «πνεύματα της κακίας στα επουράνια», επειδή είναι απασχολημένοι με τον «αγώνα» κατά της «σάρκας και του αίματος». Αλλά κυρίως, είναι εκείνοι που εξαρτώνται πλήρως από τις απαιτήσεις της «πολιτικής στιγμής».
Στο πλαίσιο του άρθρου μας, όλα αυτά τα χαρακτηριστικά ταιριάζουν στην ΠΕΟ, η οποία, λαμβάνοντας τον Ιανουάριο του 2019 τον «τόμο» της αυτοκεφαλίας από την Κωνσταντινούπολη, εισήλθε στην τροχιά των κρατικών συμφερόντων.
Έτσι, ο Νόμος «Περί ελευθερίας συνείδησης και θρησκευτικών οργανώσεων» έδωσε την αφορμή στις αρχές να πραγματοποιήσουν μαζική επανεγγραφή των ενοριών της ΟΟΕ υπέρ της ΠΕΟ. Με τις δυνάμεις των τοπικών διοικήσεων και των «ακτιβιστών» καταλαμβάνονται οι ναοί της ΟΟΕ, ενώ τα κρατικά τηλεοπτικά κανάλια και οι κορυφαίες διαδικτυακές εκδόσεις τροφοδοτούν τον λαό με φανταστικές ιστορίες για την «φιλορωσική επιρροή» της ΟΟΕ, συνδέοντάς την με τον «επιτιθέμενο». Εν τω μεταξύ, η ΠΕΟ παρουσιάζεται ως «εθνική εκκλησία», ενώ η κριτική ή οι ερωτήσεις προς αυτήν ερμηνεύονται ως «απειλές για την εθνική ασφάλεια».
Φυσικά, αυτή η «βοήθεια» από το κράτος απαιτεί ανταπόδοση από την ΠΕΟ — και η δομή του Ντουμένκο δίνει ό,τι μπορεί. Για παράδειγμα, αν το κράτος αποφασίσει να κλείσει τους ναούς λόγω καραντίνας — η ΠΕΟ είναι αναμφίβολα «υπέρ», αν αποφασίσει να απαγορεύσει ολόκληρη την Εκκλησία — η ΠΕΟ πάλι «υπέρ», αν αποφασίσει να αλλάξει τις ημερομηνίες των εορτών — και εδώ «υπέρ». Και δεν υπάρχει αμφιβολία, ακόμα και αν οι αρχές αποφασίσουν να αλλάξουν το κείμενο της Λειτουργίας ή να διατάξουν την κατάργηση των νηστειών — στην ΠΕΟ θα υποστηρίξουν όλες αυτές τις αποφάσεις. Και όχι μόνο επειδή είναι μακριά από την πνευματική ζωή, αλλά και επειδή κατανοούν — χωρίς την υποστήριξη των αρχών δεν μπορούν να υπάρξουν.
Ως αποτέλεσμα, η ΠΕΟ έθεσε τον εαυτό της σε μια κατάσταση στην οποία στερείται ακόμη και της υποθετικής δυνατότητας να είναι, αν χρειαστεί, η φωνή της κριτικής των λανθασμένων αποφάσεων των αρχών, να είναι η συνείδηση του λαού.
Γιατί η εξουσία «υπέταξε» την ΠΕΟ, αλλά δεν μπόρεσε να «υποτάξει» την ΟΟΕ;
Η αντίσταση στο κακό και την αμαρτία είναι ένα από τα σημάδια της εσωτερικής ελευθερίας. Η ΟΟΕ, αν και υπόκειται σε πίεση, παραμένει η μόνη ομολογία που σταθερά αρνήθηκε να εκτελέσει «κρατικές» εντολές που αντιβαίνουν στο Ευαγγέλιο, τους κανόνες της Εκκλησίας και τη χριστιανική συνείδηση.
Όχι, δεν είμαστε τέλειοι, και συχνά δείχνουμε ανωριμότητα και αδυναμία να πούμε σθεναρά «όχι». Αλλά στα ζητήματα που έχουν θεμελιώδη σημασία, ο παράγοντας «υπακοή στον Θεό και όχι στον άνθρωπο» εξακολουθεί να υπερισχύει όλων των αποφάσεων. Ας θυμηθούμε ότι όταν οι ειδωλολατρικές αρχές απαγόρευσαν στους αποστόλους να κηρύττουν, άκουσαν την απάντηση: «Πρέπει να υπακούμε στον Θεό μάλλον παρά στους ανθρώπους» (Πράξεις 5:29). Σε αυτήν την αρχή βασίζονται οι περισσότερες αποφάσεις της ΟΟΕ. Για παράδειγμα, μόνο η ΟΟΕ είδε τον κίνδυνο στους περιορισμούς του κορονοϊού, μόνο αυτή αντιτάχθηκε στα ηλεκτρονικά έγγραφα και τη βιομετρία. Μόνο η ΟΟΕ συνεχίζει την παράδοση των λιτανειών, παρά τις απαγορεύσεις και ούτω καθεξής.
Επιπλέον, μη έχοντας καμία εξάρτηση από το κράτος, η ΟΟΕ υπόκειται επίσης σε απίστευτη πίεση από τις αρχές, οι οποίες απαιτούν να διακόψει τις κανονικές και ευχαριστιακές (τονίζουμε, όχι διοικητικές) σχέσεις με τη Ρωσική Εκκλησία.
Και τι γίνεται; Παρά τις σκληρές διώξεις, πάνω από 6 εκατομμύρια πιστοί παρέμειναν στην ΟΟΕ. Τι σημαίνει αυτό; Ότι,
μη έχοντας καμία ελπίδα για «εύνοια» από το κράτος, οι πιστοί ζουν στην Εκκλησία με πραγματική αίσθηση πνευματικής ελευθερίας.
Γιατί η Ουκρα
