Μανιχαϊσμός της πολιτικής θρησκείας
Η πολιτική θρησκεία – είναι πάντα μανιχαϊσμός. Υπάρχουν «αυτοί» – οι εχθροί, και υπάρχουν «εμείς» – οι δυνάμεις του «καλού» και του «φωτός». Και υπάρχει αγώνας για κάποια «παγκόσμια αλήθεια».
```html
Μανιχαϊσμός – είναι ο κοσμοθεωρητικός δυϊσμός, που προϋποθέτει την ύπαρξη δύο ισοδύναμων και ισοδύναμων αρχών, δηλαδή του Καλού και του Κακού. Υπάρχει εδώ και πολύ καιρό στην ιστορία της ανθρωπότητας με διάφορες μορφές και φιλοσοφικές έννοιες. Αρχικά, αυτή η έννοια ήταν θρησκευτική, αλλά σταδιακά άρχισε να αποκτά χαρακτηριστικά ενός παγκόσμιου κοσμοθεωρητικού μοντέλου. Γεννήθηκε στη διδασκαλία του Μάνη – είναι μια συγκρητική θρησκευτική διδασκαλία που εμφανίστηκε τον 3ο αιώνα στην περιοχή του σύγχρονου Ιράκ. Με τον καιρό άρχισε να ενσωματώνει νέες θρησκευτικές και πολιτιστικές έννοιες, μετατρεπόμενη σε παγκόσμια αίρεση.
Ο μανιχαϊσμός είναι μια πολύπλοκη και πολυδιάστατη έννοια. Αυτή η διδασκαλία προσαρμόζεται εύκολα σε οποιαδήποτε θρησκεία και διεκδικεί το μονοπώλιο της παγκόσμιας σοφίας, την κατοχή της απόλυτης αλήθειας στην τελική της μορφή.
Ο σύγχρονος μανιχαϊσμός πολιτικοποιείται όλο και περισσότερο, καθώς αυτή η έννοια δικαιολογεί πολύ εύκολα τον μιλιταρισμό και την ξενοφοβία.
Ποιος θα αντισταθεί στον αγώνα κατά του «παγκόσμιου κακού» και ποιος δεν θα συμφωνήσει ότι πρέπει να καταστραφεί και να νικηθεί από τους «πολεμιστές του φωτός»; Η πολιτική θρησκεία εντάσσεται πολύ καλά σε αυτήν την έννοια. Κάνει τον αγώνα ιερό, μυστικιστικά σημαντικό. Σε σύγκριση με αυτήν, η ζωή του ανθρώπου δεν αξίζει τίποτα, μπορεί εύκολα να θυσιαστεί, γινόμενος «μάρτυρας» του πολέμου για το «φως» και το «καλό».
Η πολιτική θρησκεία είναι πάντα μανιχαϊσμός. Υπάρχουν «αυτοί» – οι εχθροί, και υπάρχουν «εμείς» – οι δυνάμεις του «καλού» και του «φωτός». Και υπάρχει αγώνας για κάποια «παγκόσμια αλήθεια». Η πολιτική θρησκεία διδάσκει να πεθαίνεις για να μπορεί κάποιος να κερδίζει καλά από αυτήν την ιδέα ή να προστατεύει τα οικονομικά του συμφέροντα. Οι άνθρωποι για τους σύγχρονους ιδεολόγους του μανιχαϊσμού είναι απλώς υλικό, με το οποίο μπορούν να επιτύχουν τους στόχους τους. Αλλά για να μπορεί αυτό το υλικό να πολεμά και να πεθαίνει υπάκουα για τα χρήματά τους και τα συμφέροντά τους, πρέπει να του ενσταλάξουν ότι στην πραγματικότητα πολεμά για κάτι που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο προκαλεί συνειρμούς με το καλό και το φως.
Γινόμενος τέτοιος «μαχητής» για τις «δυνάμεις του καλού», ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε παραλήρημα.
Στην ταινία «Ο Ντ’ Αρτανιάν και οι τρεις σωματοφύλακες» ο φανατικός, που είχε παραπλανηθεί από τη Μιλέντι, της φώναζε: «Όνομα, αδελφή, όνομα!». Οι άνθρωποι που πιστεύουν ακράδαντα στις ιδέες του μανιχαϊσμού χρειάζονται μόνο να τους δοθεί ένα «όνομα», να καθοριστεί το αντικείμενο του μίσους τους. Μετά από αυτό μπορούν να κόβουν, να βιάζουν, να επιδεικνύουν τρομερή σκληρότητα και σαδισμό, αλλά ταυτόχρονα να θεωρούν τους εαυτούς τους «πολεμιστές του φωτός και του καλού». Δεν θα τους ενοχλεί καθόλου το γεγονός ότι το κύριο όπλο ενός τέτοιου «ιερού πολέμου» είναι το κακό στην καθαρή του μορφή.
Γι' αυτό η πολιτική θρησκεία δεν αφορά τόσο την πίστη, όσο την ιδεολογία. Η θρησκεία ως τέτοια δεν μπορεί να αποτελέσει άμεση βάση πολιτικής δράσης. Η ιδιαιτερότητα της πολιτικής θρησκείας είναι ότι η πίστη στον Θεό δεν αποτελεί υποχρεωτικό χαρακτηριστικό της. Στην πολιτική θρησκεία μπορεί να περιλαμβάνεται ο κομμουνισμός, ο φασισμός και παρόμοια «ισμοί». Η πολιτική θρησκεία προσδίδει ιερό νόημα στο κράτος-έθνος και στα σύμβολά του. Στο πλαίσιο αυτών των ιδεολογιών αναπτύσσονται δικά τους ψευδοθρησκευτικά τελετουργικά λατρείας. Η σύνδεση που προσπαθεί να κάνει η ιδεολογία με τη θρησκεία είναι τεχνητή και απατηλή λόγω της απόλυτης διαφοράς των υπαρξιακών νοημάτων αυτών των κοσμοθεωριών.
Η ιδεολογία ανήκει σε αυτόν τον κόσμο και βρίσκεται στο οριζόντιο επίπεδο της ύπαρξής του. Η πίστη χτίζει την αξιολογία της στο κάθετο επίπεδο και καλεί την προσωπικότητα πέρα από τους ορίζοντες του ιστορικού κόσμου.
Παρά την ασυμβατότητα των νοημάτων, η πολιτική εκμεταλλεύεται αρκετά επιτυχώς τη θρησκευτική ενέργεια του ανθρώπου, χρησιμοποιώντας το δυναμικό της για τους ιδιοτελείς της σκοπούς. Αλλά για να το κάνει αυτό επιτυχώς και αποτελεσματικά, οι πολιτικοί πρέπει να δημιουργήσουν μια ειδική νεογλώσσα, με την οποία θα μπορούν να ονομάζουν τον γεωπολιτικό και οικονομικό τους αγώνα ως μάχη για την «αλήθεια του Θεού», για την τιμή και την αξιοπρέπεια του ανθρώπου, για τα δικαιώματά του, τις αξίες του και τα παρόμοια.
Η πολιτική θρησκεία δικαιολογεί τις ενέργειές της με τη βοήθεια του ιερού, απευθυνόμενη σε φαινόμενα του υπερφυσικού κόσμου. Ο ίδιος ο πολιτικός αγώνας μυθοποιείται και γίνεται αντανάκλαση στο γήινο επίπεδο της μάχης μεταξύ των υπερφυσικών δυνάμεων του καλού και του κακού, της αρένας της αντιπαράθεσης των «δικών» – των καλών και φωτεινών, και των «ξένων» – των σκοτεινών και κακών. Ο αγώνας για εξουσία, χρήματα και επιρροή από το γήινο πραγματιστικό επίπεδο μεταφέρεται στο ηθικό και ηθικό επίπεδο.
Τα γεγονότα του κόσμου μας θεωρούνται ως μέρος (ή αντανάκλαση) γεγονότων θρησκευτικού, ιερού, παγκόσμιου χαρακτήρα.
Ο στόχος που θέτουν τα θρησκευτικοπολιτικά κινήματα είναι ο Στόχος με κεφαλαίο γράμμα, το κύριο καθήκον όλης της ανθρωπότητας, η υλο
