Ντουμένκο σε συνέντευξη στη «TSN»: υπηρέτης του λαού ή σύμμαχος του Υπουργείου Πολιτισμού
Τι είπε και τι ξέχασε να πει ο επικεφαλής της OCU Ντουμένκο στη συνέντευξη «TSN». Αυτό βοηθά να κατανοήσουμε σε τι πιστεύει πραγματικά.
Στις 4 Αυγούστου 2025, στη «TSN» εμφανίστηκε συνέντευξη του Σεργκέι (Επιφάνιος) Ντουμένκο με τίτλο «ΟΙ ΑΔΕΠΤΟΙ ΤΟΥ "ΡΩΣΙΚΟΥ ΚΟΣΜΟΥ" ΕΜΠΟΔΙΖΟΥΝ! Αποκλειστικές αποκαλύψεις του επικεφαλής της OCU ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ για την ΤSΝ», στην οποία απάντησε σε μια σειρά ερωτήσεων. Πρέπει να πούμε ότι ήταν αρκετά βολικές για αυτόν. Καμία αναφορά στη βία των υποστηρικτών της OCU κατά των πιστών της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, καμία αίτηση για εξήγηση της στάσης του επικεφαλής της OCU απέναντι στις συγκρούσεις που προκάλεσαν οι υποστηρικτές του στο Τσερκάσι ή στο Τσερνιβτσί. Αλλά και οι ερωτήσεις που έθεσε ο «αντικειμενικός» δημοσιογράφος της «TSN» ήταν αρκετές για να εξαχθούν συμπεράσματα για την θρησκευτική κοσμοθεωρία του Σεργκέι Πετρόβιτς. Ήταν πραγματικά «αποκαλύψεις».
Για την αποκατάσταση του ουκρανικού κελιού στο Άγιο Όρος
Δημοσιογράφος: «Είπατε ότι μέρος των χρημάτων (από την πώληση των υπογεγραμμένων από τον Επιφάνιο αντιγράφων του Τόμου – Σημ.), αν είναι σημαντικό ποσό, θα διατεθεί και για την αποκατάσταση του ουκρανόφωνου κελιού μας στο Άγιο Όρος».
Ο Ντουμένκο απάντησε: «Κάποτε οι Ουκρανοί από την εποχή των Κοζάκων προσεύχονταν, διέμεναν, ήταν κάτοικοι. <…> Γι' αυτό τώρα θέλουμε να αποκαταστήσουμε για τους Ουκρανούς στο Άγιο Όρος ένα ουκρανόφωνο κελί, στο οποίο θα μπορούν να έρχονται οποιοιδήποτε Ουκρανοί, να διαμένουν εκεί, να προσεύχονται».
Ίσως, στην ιστορία ο επικεφαλής της OCU δεν είναι ισχυρός. Αλλά να δηλώσει ότι οι συμπατριώτες μας ήταν στο Άγιο Όρος «από την εποχή των Κοζάκων» – είναι ήδη μια πολύ παράξενη δήλωση. Διότι είναι γνωστό σε όλους ότι ο ιδρυτής της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, ο Άγιος Αντώνιος, ασκήθηκε στο Άγιο Όρος πολύ πριν από αυτή την εποχή – τον 11ο αιώνα. Για έναν «ιεροαρχιμανδρίτη της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου», αυτό είναι σοβαρό λάθος.
Ο Ντουμένκο ισχυρίζεται ότι μετά την αποκατάσταση του ουκρανόφωνου κελιού στο Άγιο Όρος (με χρήματα από την πώληση αντιγράφων του Τόμου), οι Ουκρανοί θα έχουν τη δυνατότητα να προσεύχονται στο Άγιο Όρος. Αλλά πάντα είχαν τη δυνατότητα να προσεύχονται εκεί. Τους δέχονταν και τους δέχονται σε όλα τα μοναστήρια και τα κελιά του Αγίου Όρους. Δέχονται όλους τους Ουκρανούς, εκτός από... τα μέλη της OCU. Τα περισσότερα μοναστήρια και κελιά του Αγίου Όρους αρνούνται να τους δεχτούν από τη στιγμή της δημιουργίας της OCU το 2018. Και σήμερα, λόγω της βίας που ασκούν οι υποστηρικτές του Ντουμένκο, τους αρνούνται ακόμη και σε εκείνα τα μοναστήρια, όπου παλαιότερα, αν και με δυσκολία, τους δέχονταν. Αυτό το ανέφερε όχι κάποιος άλλος, αλλά ο Βούλγαρος Πατριάρχης Δανιήλ.
Αλλά ο Σεργκέι Πετρόβιτς δεν το ανέφερε αυτό. Όπως δεν ανέφερε και το γεγονός ότι τα μέλη της OCU στο Άγιο Όρος συχνά ισχυρίζονται ότι είναι πιστοί της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και αναφέρουν ως προκαθήμενό τους τον Μητροπολίτη Ονούφριο. Διότι αλλιώς τους θεωρούν σχισματικούς και δεν τους επιτρέπουν την είσοδο.
Για την ανάπτυξη της εκκλησίας
Ο δημοσιογράφος ρώτησε πώς εξελίσσεται η ανάπτυξη της OCU, αν εμφανίζονται νέες ενορίες. Σε αυτό ο Σεργκέι Πετρόβιτς απάντησε: «Αυτή η διαδικασία συνεχίζεται με επιτυχία. <…> Οι κοινότητες συνεχώς εντάσσονται στην μεγάλη μας οικογένεια…».
Φυσικά, ο επικεφαλής της OCU είπε ότι αυτό γίνεται εθελοντικά, χωρίς πίεση και όχι κατόπιν εντολής.
Είναι αδύνατο να το πιστέψει κανείς. Όλοι είδαν με τα μάτια τους πώς οι υποστηρικτές της OCU κατέλαβαν καθεδρικούς ναούς στο Τσερκάσι, στο Τσερνιβτσί και σε άλλες πόλεις. Ποιες αιματηρές συγκρούσεις προκάλεσαν εκεί. Πώς οι υποστηρικτές της OCU άφηναν τα περιττώματά τους στα ιερά, πώς έριχναν αίμα χοίρου στις πύλες των ναών και διέπρατταν άλλες ατασθαλίες. Με διάφορες μορφές αυτό συμβαίνει σε όλη την Ουκρανία. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις εθελοντικής ένταξης στην OCU, αλλά είναι μεμονωμένες.
Δεν έλειψε και η επόμενη έκθεση. Έτσι, με πλήρη σοβαρότητα, ο Σεργκέι Πετρόβιτς δήλωσε ότι «η ιδεολογία του ρωσικού κόσμου κηρύχθηκε στους χώρους του ουκρανικού κράτους τα τελευταία τουλάχιστον τριάντα χρόνια». Ακριβώς τα τελευταία τριάντα χρόνια συνέβαινε το ακριβώς αντίθετο, και αυτό που εννοεί ο Σ. Ντουμένκο διαρκούσε από τα μέσα του 17ου αιώνα.
Για τη λειτουργία στις Μακρινές Σπηλιές της Λαύρας
Όταν ο δημοσιογράφος της TSN ανέφερε το «μνημόσυνο» του Σεργκέι Ντουμένκο στις Μακρινές Σπηλιές της Λαύρας και το χαρακτήρισε ιστορικό γεγονός, ο επικεφαλής της OCU έδωσε τις συνήθεις αφηγήσεις ότι η Λαύρα «είναι το εθνικό μας ιερό, είναι η κληρονομιά του ουκρανικού μας λαού. Και αυτό το ιερό πρέπει να ανήκει στην πραγματική ουκρανική εκκλησία. Το χρησιμοποιούσαν οι πνευματικοί μας κατακτητές για μεγάλο χρονικό διάστημα και χρησιμοποιούσαν τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου ως όργανο κατά των Ουκρανών».
Δεν είναι σαφές σε ποιον απευθύνεται το ψέμα του Σεργκέι Πετρόβιτς για την «κατοχή», διότι είναι γνωστό σε όλους σε ποια θλιβερή κατάσταση παραδόθηκε η Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου στην Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία τη δεκαετία του '90 μετά την σοβιετική καταστροφή. Και σε τι ακμάζουσα κατάσταση την μετέτρεψαν εκείνοι που ο Ντουμένκο αποκαλεί «κατακτητές». Τόσο οι πολίτες της Ουκρανίας όσο και οι επισκέπτες της χώρας μας μπορούσαν ελεύθερα να προσευχηθούν στη Λαύρα και να προσκυνήσουν τα λείψανα των αγίων της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, μέχρι που οι ουκρανικές αρχές, όπως οι Μπολσεβίκοι έναν αιώνα νωρίτερα, αφαίρεσαν τη Λαύρα από την Εκκλησία και μπλόκαραν την πρόσβαση στις σπηλιές.
Αλλά να τι είναι ενδιαφέρον. Ο Σεργκέι Ντουμένκο πιστεύει ακράδαντα ότι η Λαύρα προσέλκυε τους ανθρώπους κυρίως με τα λείψανα των αγίων. Απόσπασμα: «Και καταλαβαίνουμε ότι για τη Λαύρα των Σπηλαίων του Κιέβου, τα σπήλαια με τους σεβάσμιους πατέρες μας, που αναπαύονται εκεί άφθαρτοι, είναι η καρδιά της Λαύρας. Αυτό είναι το θεμέλιο της Λαύρας, επειδή η Λαύρα πάντα προσέλκυε τους πιστούς με τους σεβάσμιους πατέρες της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου, με τα άφθαρτα λείψανά τους».
Αν ναι, τότε ας απαντήσει ο Σεργκέι Πέτροβιτς: γιατί, όταν η Λαύρα ανήκε στην UOC, υπήρχε πάντα ένας τεράστιος αριθμός ανθρώπων σε αυτήν, αλλά όταν εμφανίστηκε η OCU, άδειασε; Ακόμα και όταν δεν υπήρχε αυστηρή απαγόρευση επίσκεψης στις σπηλιές. Όλοι γνωρίζουν ότι σχεδόν κανείς δεν πηγαίνει στις λειτουργίες της OCU στις εκκλησίες της Λαύρας. Ακόμα και στις μεγάλες γιορτές. Στις φωτογραφικές αναφορές της OCU από τις λειτουργίες, υπάρχουν μόνο μεγάλες φωτογραφίες του Λότις και των νέων συντρόφων του.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Οι λειτουργίες τελούνται στα ουκρανικά. Τα λείψανα των αγίων είναι εκεί. Αλλά ο λαός δεν είναι εκεί. Αυτό είναι όλο το θέμα, ο Ορθόδοξος ουκρανικός λαός μας καταλαβαίνει πολύ καλά πού βρίσκεται η ευλογημένη Εκκλησία του Χριστού και πού βρίσκεται το εθνικό-κρατικό θρησκευτικό σχέδιο. Αλλά αυτό που καταλαβαίνει ο λαός, «ο παναγιώτατος Επιφάνιος» δεν το καταλαβαίνει.
Και επίσης δεν καταλαβαίνει (ή δεν θέλει να καταλάβει) ότι το καταφύγιο, το οποίο εκδιώκει τους μοναχούς από τη Λαύρα και το οποίο έχει ήδη καταλάβει σχεδόν όλα τα κτίρια, καθώς και τις σπηλιές, είναι δημιούργημα των Μπολσεβίκων, παιδί της σοβιετικής εξουσίας, μια δομή που επινοήθηκε από τις κομμουνιστικές αρχές για να καταστρέψουν την Εκκλησία στη γη μας.
Παράθεση: «Υπάρχει μια επιτροπή του Υπουργείου Πολιτισμού, η οποία το δέχεται στον ισολογισμό του αποθεματικού, επειδή εκείνη την εποχή, τη δεκαετία του '90, όλα αυτά μεταφέρθηκαν στον ισολογισμό της Ρωσικής Εκκλησίας και δεν υπάρχει πρακτικά καμία τεκμηρίωση. Και τώρα όλα αυτά πρέπει να τακτοποιηθούν, να ελεγχθούν, αν όλα είναι στη θέση τους. Και στη συνέχεια, όταν το αποθεματικό λάβει πλήρως αυτήν την κληρονομιά, πρέπει να καταγραφεί, επειδή είναι ιδιοκτησία ολόκληρου του ουκρανικού λαού. Και επομένως, νομίζω, όλα θα πάνε καλά».
Σήμερα, το καταφύγιο επιτελεί την ίδια «μουσειακή» άθεη λειτουργία που είχε και υπό σοβιετική κυριαρχία. Αλλά ο Σεργκέι Πέτροβιτς είναι χαρούμενος γι' αυτό.
Αλλά γιατί;
Αποδεικνύεται ότι ένας από τους λόγους είναι ότι οι ίδιοι οι υπηρέτες του αποτελούν μέρος του αποθέματος. Σε αυτή τη βάση, το κράτος τους ανέχεται στη Λαύρα.
Αυτό δηλώνει ο ίδιος δημοσιογράφος Ζαγκορόννι που παίρνει συνέντευξη από τον Επιφάνιο.
O Ζαγκόροντνι: «Η OCU έχει, όπως είναι πλέον της μόδας να λέγεται, μια «συμφωνία» με το Υπουργείο Πολιτισμού, με το καταφύγιο, ότι όλοι οι μοναχοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας παραμένουν και είναι επίσης υπάλληλοι του καταφυγίου. Ως υπάλληλοι του καταφυγίου, μπορούν να βρίσκονται στις σπηλιές και να προσεύχονται. Οι εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Μόσχας, προφανώς, δεν έχουν τέτοια συμφωνία».
Με άλλα λόγια, ο Ντουμένκο και οι συνάδελφοί του έγιναν μέρος της ομάδας του Υπουργείου Πολιτισμού που απέβαλε πιστούς και ιερείς από τη Λαύρα. Την ίδια ομάδα που δημιουργήθηκε από τους Μπολσεβίκους.
Και φυσικά, υπήρξαν κατηγορίες εναντίον της UOC ότι σωματίδια των λειψάνων των Σεπτών Σπηλαίων δόθηκαν ως δώρα σε πιστούς σε άλλες χώρες. Ο Ντουμένκο ανέφερε μόνο μοναστήρια και εκκλησίες της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά όλοι γνωρίζουν ότι αυτά τα πολύ μικρά, ή μάλλον μικροσκοπικά σωματίδια των λειψάνων των αγίων δόθηκαν σε όλο τον κόσμο. Βουλγαρική, Σερβική, Ρουμανική... ναι, σχεδόν όλες οι Τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες έχουν σωματίδια των λειψάνων των αγίων της Λαύρας των Σπηλαίων του Κιέβου. Αυτό σημαίνει ότι τα λατρεύουν και τα προσεύχονται σε όλο τον κόσμο. Και όλος ο κόσμος είναι εξοργισμένος που οι σημερινές ουκρανικές αρχές, όπως και οι σοβιετικές πριν από αυτές, έκλεισαν τα σπήλαια και απαγόρευσαν στους πιστούς να προσεύχονται εκεί.
Σχετικά με τους αδελφούς της Λαύρας
Ο επικεφαλής της OCU δεν είπε τίποτα νέο για αυτό το θέμα. Όλα είναι όπως πριν: πολλοί μοναχοί της UOC φέρονται να θέλουν να μεταγραφούν στην OCU, αλλά δεν το κάνουν εξαιτίας εκείνων που δεν θέλουν. Αυτό είναι, φυσικά, ψέμα. Ολόκληρη η αδελφότητα της Λαύρας Κιέβου-Πετσέρσκ παραμένει πιστή στην Εκκλησία της ακόμη και υπό την απειλή της αποβολής από το μοναστήρι. Μόνο ο φτωχός Αβραάμ Λότις δεν διέφυγε από τον πειρασμό του Ιούδα, και δεν μπορεί να βρει τη δύναμη να μετανοήσει.
Αλλά θα ήθελα να επικεντρωθώ σε μια φράση του Σεργκέι Ντουμένκο. Απόσπασμα: «Πρέπει να καταλάβουν ότι η διαδικασία είναι πραγματικά μη αναστρέψιμη και ότι η Λαύρα θα είναι ένα πραγματικό ουκρανικό ιερό που θα εξυπηρετεί τα συμφέροντα του ουκρανικού λαού».
Πρώτον, η Λαύρα δεν είναι ουκρανικό, αλλά πανορθόδοξο ιερό. Προσκυνητές από όλο τον κόσμο έρχονται εκεί, ή μάλλον συνήθιζαν να έρχονται εκεί. Και σε όλο τον κόσμο προσεύχονται στους αγίους του Πετσέρσκ και ζητούν τη μεσιτεία τους. Και δεύτερον,
Ο ίδιος ο Ντουμένκο μπορεί να θεωρεί τον εαυτό του υπηρέτη του ουκρανικού λαού. Αλλά η Λαύρα δεν είναι τόπος «υπηρεσίας του λαού», είναι τόπος υπηρεσίας του Θεού, ένας τόπος όπου πολλοί άγιοι πραγματοποίησαν το μοναστικό τους κατόρθωμα, όπου ακούστηκε η προσευχή, όπου οι λειτουργίες συγκέντρωσαν χιλιάδες πιστούς στις εκκλησίες της Λαύρας. Σε αυτές τις εκκλησίες, οι οποίες, με τη χάρη του Σεργκέι Ντουμένκο (συμπεριλαμβανομένου), σήμερα στέκουν άδειες.
Σχετικά με μια πιθανή συγχώνευση
Και εδώ, όλα είναι στάνταρ: εμείς (δηλαδή, η OCU) είμαστε έτοιμοι για ενοποίηση, περιμένουμε με ανοιχτές αγκάλες, αλλά οι πεισματάρηδες εκπρόσωποι της UOC δεν την θέλουν. Στην διευκρινιστική ερώτηση του δημοσιογράφου αν αυτή είναι η θέση τους ή αν τους έδωσε εντολή να το κάνουν από τη Μόσχα, ο Σεργκέι Πέτροβιτς απάντησε ότι «αυτή είναι η ιδεολογία τους». Με αυτή τη λέξη, φυσικά, εννοεί συμπάθεια για τη Ρωσική Ομοσπονδία, τον «ρωσικό κόσμο» και ούτω καθεξής.
Αυτή είναι πράγματι μια ιδεολογία, αλλά όχι του «ρωσικού κόσμου», αλλά της πιστότητας στους κανονικούς κανόνες. Πώς μπορεί κανείς να ενωθεί με εκείνους που δεν έχουν κανονική χειροτονία, οι οποίοι «χειροτονήθηκαν» σε κατάσταση αναθέματος, αφορισμού από την Εκκλησία, η οποία αναγνωρίστηκε από όλες τις Τοπικές Εκκλησίες χωρίς εξαίρεση; Πώς μπορεί κανείς να ενωθεί με εκείνους που, με τις βίαιες πράξεις τους, την εξαπάτηση και τις βάναυσες κατασχέσεις εκκλησιών, σχεδόν καθημερινά αποδεικνύουν ότι δεν έχουν τίποτα κοινό με τις διαθήκες του Χριστού;
Συμπεράσματα
Φυσικά, δεν γνωρίζουμε σε τι πιστεύει ο Σεργκέι Πέτροβιτς Ντουμένκο ή αν πιστεύει καθόλου. Αλλά από τα λόγια του προκύπτει ότι η θρησκευτική του κοσμοθεωρία περιορίζεται μόνο στο γεγονός ότι η εκκλησία πρέπει να είναι εθνική, να υπηρετεί τον λαό της και τα λείψανα των αγίων του Θεού πρέπει να βρίσκονται στον ισολογισμό του αποθεματικού. Αυτό έρχεται σε ριζική αντίθεση με όσα είναι γραμμένα στην Αγία Γραφή και με όσα αποτελούν την παράδοση της Εκκλησίας.
Η Εκκλησία δεν υπηρετεί τον δικό της λαό ή οποιονδήποτε άλλο λαό. Υπηρετεί τον Θεό.
Το Σύμβολο της Πίστεως αναφέρει: «Πιστεύω <…> σε Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία». Η Εκκλησία ενώνει τους πιστούς με τον Χριστό. Δεν μπορεί να είναι χαρακτηριστικό του κράτους ή στοιχείο εθνικής αυτοδιάθεσης. Στην Εκκλησία, «δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ Ελληνος και Ιουδαίου, περιτμημένου Ισραηλίτου και απεριτμήτου εθνικού. Δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ βαρβάρου, Σκύθου, δούλου, ελευθέρου, αλλά όλα αυτά και εις όλους τους πιστούς είναι ο Χριστός» (Κολ. 3:11).
Τα λείψανα των αγίων δεν υπάρχουν για να βρίσκονται στον ισολογισμό κοσμικών ιδρυμάτων ή για να εξετάζονται από παθολόγους, ιστολόγους, εμβρυολόγους και άλλους. Τα λείψανα αποτελούν απόδειξη της δράσης του Αγίου Πνεύματος σε ανθρώπους που έχουν αφιερωθεί ολοκληρωτικά στον Θεό και Τον έχουν ευχαριστήσει με την ασκητική τους ζωή. Οι πιστοί προσκυνούν τα λείψανα, προσεύχονται στους αγίους και λαμβάνουν την ουράνια μεσιτεία τους. Και θα πρέπει να μπορούν να έρχονται στα Σπήλαια της Λαύρας για τον σκοπό αυτό, κάτι που δεν συμβαίνει τώρα.
Τα λόγια που βγήκαν από τα χείλη του Σεργκέι Πέτροβιτς σε αυτή τη συνέντευξη, και, φυσικά, όχι μόνο σε αυτήν, πείθουν για άλλη μια φορά: αυτά δεν είναι λόγια ενός ποιμένα του ποιμνίου του Χριστού, αλλά του ηγέτη μιας εθνικά προσανατολισμένης θρησκευτικής οργάνωσης, της υποστήριξης της ουκρανικής κρατικής υπόστασης, ενός στοιχείου της εθνικής λατρείας. Και επομένως, για εκείνους για τους οποίους όλα αυτά είναι εξαρχής - ο δρόμος προς την OCU. Για εκείνους που αναζητούν τον Θεό και τη σωτηρία της ψυχής - προς την αντίθετη κατεύθυνση.
