Γιατί η Εκκλησία δεν θα έχει ποτέ εναλλακτική στο Χάλοουιν
Η Εκκλησία είναι ανοιχτή για όλους, αλλά μόνο με την έννοια ότι «όλοι» είναι αυτοί που πίστεψαν στον Χριστό, πήραν τον σταυρό τους και Τον ακολούθησαν. Για τους υπόλοιπους, η Εκκλησία είναι μια κλειστή κοινωνία.
Η γιορτή του Χάλοουιν έχει τελειώσει. Μαζική και σχεδόν πανταχού παρούσα. Οι ορθόδοξοι σχολιαστές αναρωτήθηκαν: ποια μπορεί να είναι η εναλλακτική;
Ας πάρουμε, για παράδειγμα, το αρκετά γνωστό κανάλι στο Telegram «Ο χαρούμενος αρχιδιάκονος Ανδρέας Παλτσούκ». Ο πατέρας Ανδρέας περπατούσε στην Οδησσό, συζητούσε με τη νεολαία που ήταν ντυμένη με διαβολικά κοστούμια, ρωτώντας τους για τα κίνητρά τους. Στο τέλος είπε ότι αυτή η ξένη προς τον χριστιανισμό κουλτούρα θα κυριαρχήσει στα μυαλά της νεολαίας μας και θα καθορίσει το μέλλον μας, και ότι πρέπει να κάνουμε κάτι γι' αυτό. Είπε επίσης ότι πρέπει να δοθεί στη νεολαία κάποια εναλλακτική και ζήτησε να γράψουν προτάσεις στα σχόλια.
Οι συνομιλητές του πατέρα Ανδρέα στους δρόμους της Οδησσού κυρίως έλεγαν ότι το Χάλοουιν και όλος αυτός ο διαβολικός μασκαράς που το συνοδεύει, επιτρέπει στη νεολαία να εκφραστεί, να επικοινωνήσει με φίλους, να περάσει ευχάριστα και ενδιαφέροντα τον χρόνο της. Τα περισσότερα σχόλια στο κανάλι του Telegram κατέληγαν στο ότι η Εκκλησία, για να «κερδίσει» τους νέους, πρέπει επίσης να διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις, να παρέχει στους νέους τη δυνατότητα να εκφραστούν, να τους απασχολεί με κάτι ενδιαφέρον, αλλά ταυτόχρονα ορθόδοξο.
Οι σκέψεις είναι λογικές, αλλά ας σκεφτούμε το εξής.
Περισσότερο από τριάντα χρόνια πριν, η Εκκλησία στη χώρα μας απέκτησε ελευθερία δράσης, άρχισε να ανοικοδομεί ναούς και μοναστήρια, να ανοίγει κυριακάτικα σχολεία, να κάνει ιεραποστολή, να προσπαθεί να καλύψει με τη χριστιανική κήρυξη όσο το δυνατόν περισσότερους ανθρώπους. Με άλλα λόγια, να παρέχει αυτές τις χριστιανικές εναλλακτικές. Και τι λάβαμε; Η νεολαία μας μαζικά ντύνεται με δαιμονικές μορφές και γιορτάζει χαρούμενα το Χάλοουιν. Παρά την πολυετή εργασία όλων των συνοδικών και επισκοπικών τμημάτων μας για την εκπαίδευση, την ιεραποστολή και την εργασία με τη νεολαία, πρέπει να παραδεχτούμε την πικρή αλήθεια: χάσαμε εντελώς τη μάχη για τα μυαλά των ανθρώπων.
Μπορεί να μην ξέρουμε πώς να δουλεύουμε με τη νεολαία; Αλλά στις δυτικές χώρες, όπου οι καθολικοί, και ακόμη περισσότερο οι προτεστάντες, δουλεύουν πολύ αποτελεσματικά με αυτήν, οι γιορτάζοντες το Χάλοουιν είναι ακόμη περισσότεροι. Οι χριστιανικές κοινότητες εκεί παρέχουν πολλές φωτεινές και ενδιαφέρουσες εναλλακτικές. Αλλά παρ' όλα αυτά, το υποθετικό Χάλοουιν κερδίζει.
Ένα ακόμη παράδειγμα: η Βραζιλία θεωρείται μία από τις πιο χριστιανοποιημένες χώρες στον κόσμο. Και το 2011, στο γκέι παρέιντ στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας συμμετείχαν περίπου 4,1 εκατομμύρια άνθρωποι. Ποιος κερδίζει τη μάχη για τις ψυχές των ανθρώπων;
Μπορεί να χρειάζονται προσπάθειες σε κρατικό επίπεδο; Ας δούμε τι συνέβαινε πριν από την Επανάσταση του 1917.
Η Εκκλησία – κρατική, όλοι με εντολή εξομολογούνται, κοινωνούν και φέρνουν πιστοποιητικό γι' αυτό στις κρατικές αρχές. Πολυπληθείς λιτανείες, γεμάτοι ναοί. Αλλά αξίζει να διαβάσουμε τα έργα των εθνογράφων του τέλους του 19ου – αρχές του 20ού αιώνα (Αφανάσιεφ, Νταλ, Κοστομάροφ, Σαχάροφ, Ποτέμπνια και άλλοι) και η εικόνα παρουσιάζεται εντελώς διαφορετική.
Σχεδόν σε κάθε χωριό υπήρχε ο δικός του μάγος, μάντης, ψιθυριστής, γιαγιά, που μπορούσε να ρίξει κατάρα ή να προστατεύσει από αυτήν και ούτω καθεξής. Και η πλειοψηφία του λαού, που επισκεπτόταν τακτικά τους ναούς, ασχολούνταν επίσης τακτικά με μαγείες, ξόρκια, μαγγανείες και άλλες παγανιστικές και αποκρυφιστικές πρακτικές. Το ίδιο το Χάλοουιν, στην ουσία.
Οι προτεστάντες έχουν εδώ και πολύ καιρό διακηρύξει το σύνθημα: η εκκλησία πρέπει να είναι ανοιχτή για όλους. Οι καθολικοί στη Δεύτερη Σύνοδο του Βατικανού το 1965 ενέκριναν την αρχή του «aggiornamento», δηλαδή «ανανεώση», «συμμόρφωση με τις σύγχρονες απαιτήσεις». Από τα χείλη πολλών ορθόδοξων ιεραρχών συχνά ακούγονται παρόμοιες εκκλήσεις. Στην ουσία, οι σημερινές εκκλήσεις να δοθεί στους ανθρώπους εναλλακτική, να τους ενδιαφέρουν, να τους παρέχουν τη δυνατότητα να εκφραστούν – είναι από την ίδια κατηγορία.
Και όλα αυτά είναι λογικά και σωστά. Αλλά από την ανθρώπινη πλευρά μας. Ωστόσο, αν στραφούμε στο Ευαγγέλιο, θα δούμε ότι όλα αυτά – δεν είναι καθόλου προς τα εκεί. Από την Εκκλησία περιμένουν ανοιχτότητα και συμμόρφωση με τις προσδοκίες των ανθρώπων.
Παρόμοιες προσδοκίες μπορούν να διατυπωθούν περίπου έτσι: δώστε μας κάτι πιο ενδιαφέρον (καλύτερα να πούμε: πιο κουλ) από το Χάλοουιν, και θα έρθουμε στην Εκκλησία. Αλλά πρέπει η Εκκλησία να ακολουθεί αυτές τις απαιτήσεις; Ας ακούσουμε τι έλεγε ο απόστολος Παύλος: «Διότι και οι Ιουδαίοι ζητούν θαύματα, και οι Έλληνες ζητούν σοφία· εμείς όμως κηρύττουμε Χριστόν εσταυρωμένον, εις τους Ιουδαίους μεν σκάνδαλον, εις τους Έλληνας δε μωρίαν…» (1Κορ. 1, 22-23).
Από εμάς περιμένουν δυνατότητες αυτοπραγμάτωσης, ενέργεια κ.λπ. Αλλά δεν πρέπει αντί γι' αυτό να κηρύττουμε τον Χριστό εσταυρωμένο;
Κάποιος θα πει: κανείς δεν θα ακούσει τέτοια κήρυξη τώρα. Αλλά μήπως ο απόστολος Παύλος είχε διαφορετικό ακροατήριο; Μήπως οι άνθρωποι πριν από δύο χιλιάδες χρόνια δεν ήθελαν επίσης να είναι υγιείς, ευτυχισμένοι και να χαίρονται τη ζωή; Αλλά να τι λέει το Ευαγγέλιο: «Και προς πάντας είπε: εάν τις θέλει να έλθει οπίσω μου, ας απαρνηθεί εαυτόν, και ας σηκώσει τον σταυρόν αυτού, και ας με ακολουθεί» (Λκ. 9, 23). Ας προσέξουμε: ο ευαγγελιστής Λουκάς λέει σε ποιον απευ
Ευαγγέλιο – είναι η Καλή Είδηση: πώς να την ακούσουμε μέσα στη φασαρία;
31 Οκτωβρίου 17:00
