Η παραβολή των ταλάντων: η αρχή λειτουργίας της Κεντρικής Τράπεζας της Βασιλείας των Ουρανών
Η επίγεια ζωή δεν δίνεται για αυτοϊκανοποίηση, αλλά για τη συσσώρευση κεφαλαίου σε μια άφθαρτη τράπεζα αιωνιότητας. Σκέψεις για τη δικαιοσύνη της Θείας κρίσης.
Η παραβολή των ταλάντων δεν είναι απλώς μια ιστορία για το ότι η επίγεια ζωή μας δεν δόθηκε για να είμαστε ευχαριστημένοι «με τον εαυτό μας, το γεύμα μας και τη σύζυγό μας». Δόθηκε για να συγκεντρώσουμε κεφάλαιο στην άφθαρτη Κεντρική Τράπεζα της Βασιλείας των Ουρανών, με αιώνια επιτόκια. Και η παραβολή είναι ένα ερώτημα αυτοελέγχου: «Ποιο είναι το κεφάλαιό μου; Τι έχω αυξήσει; Ποια μερίσματα έχω λάβει;»
Η αρχή της ισότητας στον πνευματικό κόσμο
Δεν ξέρω ακριβώς, με ποια αρχή αυτή η τράπεζα θα υπολογίζει τα επιτόκια. Αλλά μου φαίνεται ότι εδώ πρέπει να ισχύει η αρχή της ισότητας. Στην επίγεια ζωή για την τράπεζα δεν έχουν σημασία οι αρχικές δυνατότητες του ανθρώπου για τη συσσώρευση χρημάτων. Αλλά μπορούμε να υποθέσουμε ότι και στον πνευματικό κόσμο ισχύει ο ίδιος νόμος;
Οι εντολές δίνονται για όλους ίδιες, αλλά δεν έχουν όλοι ίσες δυνατότητες να τις εκτελέσουν.
Κάποιος από τη γέννηση κληρονόμησε μια ψυχή που εύκολα πέφτει σε οργή και θυμό, ενώ κάποιος άλλος γεννήθηκε με ήρεμο και ειρηνικό χαρακτήρα. Κάποιος έχει μεγαλύτερη κλίση προς τη θεωρία και την προσευχή, ενώ κάποιος άλλος προς την ενεργητική και δραστήρια ζωή. Φυσικά, καθένας από αυτούς τους ανθρώπους μπορεί να επιτύχει σημαντικά μεγαλύτερες επιτυχίες στην αύξηση των ταλάντων που του ήταν αρχικά εύκολο να αυξήσει. Νομίζω ότι το βάρος και η αξία ενός ταλάντου αγάπης θα είναι ίσο με δέκα ταλάντα της ίδιας αρετής σε έναν άνθρωπο που είναι πιο επιρρεπής στον εκνευρισμό, παρά σε εκείνον που από παιδί ήταν ικανός για συγχώρεση και συμπόνια.
Ορισμένες ιστορίες από την αγιολογική λογοτεχνία που έχουν φτάσει σε εμάς λένε ότι έτσι θα είναι. Ο ηγούμενος ενός μοναστηριού με έκπληξη ανακαλύπτει ότι για τον Θεό ο μεγαλύτερος ασκητής στην αδελφότητά του θεωρείται ένας μοναχός που ο ηγούμενος θεωρούσε έναν από τους χειρότερους. Και όλα αυτά επειδή για αυτόν χρειάστηκε να καταβάλει πολύ περισσότερη προσπάθεια για να συγκρατήσει τον θυμό του από ό,τι για άλλους μοναχούς.
Ο Γέροντας Παΐσιος μιλάει παραστατικά για το ίδιο: «Κάποιος θα κάνει εκατό καλά έργα και θα πάει στην κόλαση, ενώ κάποιος θα διαπράξει έναν φόνο και θα είναι στον παράδεισο. Επειδή ο πρώτος μπορούσε να κάνει πολύ περισσότερα, αλλά δεν ήθελε, ενώ ο δεύτερος θα μπορούσε να σκοτώσει πολύ περισσότερους, αλλά το απέφυγε».
Σε όποιον δόθηκαν πολλά, από αυτόν θα ζητηθούν περισσότερα, και σε όποιον δόθηκαν λίγα, από αυτόν θα ζητηθεί λιγότερο.
Από τη μία πλευρά, η κατανόηση αυτού πρέπει να είναι για εμάς παρηγορητική, από την άλλη πλευρά - να μας πειθαρχεί, επειδή σε καθέναν στην Ουράνια τράπεζα έχει ανοιχτεί λογαριασμός. Και αυτός πρέπει να είναι γεμάτος με το ποσό, όχι μικρότερο, για το οποίο αυτός ο λογαριασμός άνοιξε.
Πολλοί από τους αγίους είναι πνευματικές ιδιοφυΐες, και πρέπει να το κατανοήσουμε αυτό. Αλλά από εμάς ο Θεός δεν θα απαιτήσει ιδιοφυΐα. Θα απαιτήσει αυτό που ήμασταν ικανοί να κάνουμε. Μπορεί να τιμήσει την ψυχή ενός απλού λαϊκού με την ίδια τιμή όπως και την ψυχή ενός μεγάλου ασκητή. Η μητέρα του Εφραίμ του Κατουνακιώτη μόλις δύο ημέρες πριν από τον θάνατό της έλαβε το σχήμα με το όνομα Μαρία. Κατά τη διάρκεια της ζωής της διακρινόταν για την εξαιρετική της ταπεινότητα και πραότητα. Όταν πέθανε, το δωμάτιο του νοσοκομείου, όπου βρισκόταν η Μαρία, γέμισε με ευωδία. Οι γιατροί σκέφτηκαν ότι κάποιος από τους μοναχούς έφερε μύρο στο νοσοκομείο και άλειψε το σώμα της. Αλλά αργότερα αποδείχθηκε ότι κανείς δεν είχε μπει στο δωμάτιο. Ακόμη και τα ρούχα αυτής της γυναίκας εξέπεμπαν λεπτή ευωδία.
Ο Γέροντας Εφραίμ τιμήθηκε με όραμα για τη μεταθανάτια μοίρα της μητέρας του: «Είδα - πηγαίνει η μητέρα μου προς τον Χριστό! «Καλώς ήρθες, Μαρία, καλώς ήρθες!» - της λέει ο Σωτήρας και την ευλογεί... Μια απλή χωριανή γυναίκα, αγράμματη, και τι πέτυχε! Όταν προσευχόμουν για αυτήν, λάμβανα, και όχι έδινα, γεμίζοντας από χαρά. Εδώ εργαζόμαστε χρόνια για να φτάσουμε σε αυτήν την κατάσταση...»
Αγώνας με τα αντι-ταλέντα και ο δρόμος προς το αληθινό «εγώ»
Μαζί με τα ταλέντα, δηλαδή τις ικανότητες που πρέπει να αυξήσουμε, μέσα μας από τη γέννηση έχουν τοποθετηθεί και τα αντι-ταλέντα, δηλαδή εκείνες οι προδιαθέσεις που πρέπει να εκριζώσουμε.
Και ο αγώνας με αυτές τις έμφυτες αδυναμίες απαιτεί όχι λιγότερη, αν όχι σημαντικά μεγαλύτερη προσπάθεια, από την αύξηση των ταλάντων.
Κάποιος γεννήθηκε με κλίση προς την κατάθλιψη και το φέρει αυτό ως βαρύ σταυρό. Και ο διάβολος εκείνη την ώρα του ψιθυρίζει στο αυτί: είσαι συνεχώς σε θλίψη, και δεν έχεις ελπίδα για σωτηρία. Πρέπει να κατανοήσουμε και αυτές τις λεπτές παγίδες του εχθρού του ανθρώπινου γένους. Κάποιος έχει κλίση προς την λαιμαργία, ενώ κάποιος άλλος - προς την πορνεία. Σε κάποιους είναι πολύ δύσκολο να επικοινωνούν με ανθρώπους, ενώ άλλοι δεν ξέρουν πώς να μάθουν να κρατούν το στόμα τους κλειστό.
Η κατανόηση αυτού πρέπει να μας οδηγεί στο προφανές συμπέρασμα: δεν πρέπει να καταδικάζουμε κανέναν. Όλοι είμαστε διαφορετικοί, έχουμε διαφορετικές κλίσεις, ανατροφή, ψυχικές ιδιαιτερότητες.
Η αληθινή κρίση για κάθε άνθρωπο ανήκει μόνο στον Θεό. Και όλες οι δικές μας εκτιμήσεις για τους ανθρώπους είναι μεροληπτικές και μη αντικειμενικές.
Ακόμη λιγότερο έχουμε αντίληψη για τις αληθινές αιτίες των διαφόρων κοινωνικών φαινομένων. Κατηγορούμε για τις συμφορές μας οποιονδήποτε, αλλά όχι τον εαυτό μας. Αλλά στην πραγματικότητα η αλυσίδα των ηθικών επιλογών του καθενός από εμάς συγχωνεύεται σε ένα ενιαίο ρεύμα μιας πλήρους ποταμού, που στη συνέχεια καθ
