Γιατί ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δεν μπορεί να χάσει υπόθεση Μητροπολίτη Τυχικού
Εάν ο Πατριάρχης ικανοποιήσει το έκκλητο του Μητρ. Τυχικού, θα λάβει αμέσως πολλά πλεονεκτήματα.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος βρέθηκε απροσδόκητα σε μια πολύ ευνοϊκή κατάσταση. Όλα οφείλονται στη σύγκρουση γύρω από τον Μητροπολίτη Πάφου Τυχικό, τον οποίο η Σύνοδος της Εκκλησίας της Κύπρου καθαίρεσε τον Μάιο αυτού του έτους. Αυτό που αρχικά φαινόταν ως μια συνηθισμένη ενδοεκκλησιαστική διαμάχη, μπορεί να αποτελέσει σοβαρή καμπή για την πραγματική ενίσχυση των θέσεων του Οικουμενικού Πατριαρχείου στον ορθόδοξο κόσμο.
Η αρχή της κρίσης
Η ιστορία ξεκίνησε με την απροθυμία του αρχιερέα της Πάφου να δεχτεί στην επαρχία του μια καθολική αντιπροσωπεία, η οποία έπρεπε να μεταφέρει στις επαρχίες της Εκκλησίας της Κύπρου την κεφαλή του αποστόλου Παύλου. Η επίσκεψη των καθολικών στην Κύπρο είχε συμφωνηθεί ακόμα με τον μακαρίτη Πάπα Φραγκίσκο από τον μακαρίτη Αρχιεπίσκοπο Κύπρου Χρυσόστομο. Ο νυν Προκαθήμενος της Εκκλησίας της Κύπρου Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος υποστήριξε πλήρως αυτή την πρωτοβουλία, και έτσι η θέση του Μητροπολίτη Τυχικού προκάλεσε την πραγματική του οργή.
Επιπλέον, ο Μητροπολίτης Τυχικός κατηγορήθηκε για μια σειρά από «παραβάσεις», μεταξύ των οποίων: η απροθυμία να τελέσει γάμους μεταξύ ορθοδόξων και καθολικών ή προτεσταντών, η καθιέρωση ναού προς τιμήν ενός μη αναγνωρισμένου αγίου, η χειροτονία ιερέα, ο οποίος, ενώ ήταν ακόμα λαϊκός, αρνήθηκε την πνευματική επικοινωνία με Έλληνα επίσκοπο. Όλες αυτές οι κατηγορίες ως αιτιολόγηση για την καθαίρεση του αρχιερέα φαίνονται μη πειστικές. Και μερικές - αντιβαίνουν άμεσα στην πραγματικότητα (για παράδειγμα, υπάρχει βίντεο όπου ο Μητροπολίτης Τυχικός λέει ότι δεν πρέπει να γράφονται εικόνες και να καθιερώνονται ναοί σε μη αναγνωρισμένους αγίους). Επομένως, η κατηγορητική πράξη υποστηρίχθηκε επίσης από «μαρτυρίες από την πλευρά».
Συγκεκριμένα, ο Αρχιεπίσκοπος Γεώργιος ανέφερε ότι για την κατάσταση με τον Μητροπολίτη Τυχικό γνώριζε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος, ο οποίος σε προσωπική επιστολή εξέφρασε «έντονη ανησυχία». Εδώ είναι ένα απόσπασμα από αυτή την επιστολή:
«Μείναμε έκπληκτοι και βαθιά λυπημένοι, μαθαίνοντας ότι ένας ιεράρχης της Αγίας Εκκλησίας σας, δηλαδή ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πάφου Τυχικός, στο πλαίσιο των συντηρητικών και εντελώς μη επίκαιρων απόψεών του για τα εκκλησιαστικά θέματα, εκφράζεται με ασέβεια και ακατάλληλα ακόμη και προς τον Πανιερώτατο Οικουμενικό Θρόνο μας, και για αυτόν τον λόγο εκφράζουμε εδώ την δυσαρέσκειά μας και την καταδίκη μας.
Η Μακαριότητά σας, όντας πεπεισμένοι εδώ, στο Φανάρι, ότι οι παραδοσιακές σχέσεις των αδελφικών μας Εκκλησιών πρέπει να συνεχιστούν, όπως και μέχρι τώρα, προς το κοινό καλό - κάτι που, αναμφίβολα, επιθυμείτε και εσείς, και οι άγιοι αδελφοί που σας περιβάλλουν - σας ζητούμε να καλέσετε σε τάξη τον Μητροπολίτη Πάφου και να του απαγορεύσετε να παραβιάζει τις υποδειγματικές σχέσεις μεταξύ των αρχαίων Εκκλησιών της Κωνσταντινούπολης και της Κύπρου».
Στην επιστολή του, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος χρησιμοποίησε τη φράση «ανακαλέσετε εις την τάξιν», που μπορεί να μεταφραστεί στα ελληνικά ως «να φέρετε σε τάξη» ή «να αποκαταστήσετε την πειθαρχία», «να συνετίσετε», κυριολεκτικά - «να καλέσετε σε τάξη». Στην πραγματικότητα, αυτή η φράση δεν περιέχει καμία αρνητική συνδήλωση και χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην εκκλησιαστική και νομική ορολογία. Στην ουσία σημαίνει: να καλέσετε σε υπακοή, να υπενθυμίσετε τους κανόνες, να αποκαταστήσετε την κατάλληλη τάξη συμπεριφοράς.
Σημειώνουμε επίσης ότι η φράση «ανακαλέσητε εις την τάξιν» («φέρτε σε τάξη» ή «καλέστε στην τάξη») δεν σημαίνει με κανένα τρόπο «απομακρύνετε από την καθέδρα». Σε αυτό επέστησε την προσοχή ο Έλληνας ιεραπόστολος, κήρυκας και θεολόγος ιερέας Ευάγγελος Παπανικολάου. Σύμφωνα με αυτόν, ο Πατριάρχης δεν ζήτησε την καθαίρεση του Τυχικού, διευκρινίζοντας ότι έστειλε επιστολή στην οποία έγραφε: «βάλτε τον Τυχικό στη θέση του, δηλαδή πείτε του τι να κάνει. Δεν είπε, «βγάλτε τον Τυχικό από τη θέση του». Τα Κυπριακά ΜΜΕ ισχυρίζονται ότι ακριβώς ο ιερέας Ευάγγελος συμβούλευσε τον Μητροπολίτη Τυχικό να απευθυνθεί με έφεση στον Οικουμενικό Πατριάρχη.
Η έφεση ως σημείο καμπής
Στις 5 Ιουνίου 2025, ο Μητροπολίτης Τυχικός το έκανε - υπέβαλε έκκλητο στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο. Αυτό το βήμα αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς - καθώς τώρα η τελική απόφαση για την υπόθεσή του βρίσκεται στα χέρια του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως.
Η ίδια η υποβολή της έφεσης έχει τεράστια σημασία. Στην πραγματικότητα, ο καθαιρεθείς Μητροπολίτης υπενθύμισε σε όλους τους ορθόδοξους χριστιανούς το δικαίωμα διαιτησίας του Πατριάρχη Βαρθολομαίου να επανεξετάζει αποφάσεις άλλων Τοπικών Εκκλησιών. Μέχρι τώρα, αυτό το δικαίωμα συζητούνταν περισσότερο ως θεωρητική δυνατότητα. Η σύγκρουση γύρω από την καθαίρεση του Μητροπολίτη Πάφου το μεταφέρει σε πρακτικό επίπεδο. Επιπλέον, η έφεση του αρχιερέα της Πάφου μπορεί να αποτελέσει προηγούμενο που μπορεί να αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων στον ορθόδοξο κόσμο.
