Η ιστορία επαναλαμβάνεται: η καθαίρεση του μητροπολίτη Τιχίκου και τα μαθήματα του παρελθόντος

Μετά την καθαίρεση του μητροπολίτη Πάφου Τυχικού από τη Σύνοδο της Κύπρου, έχουν ήδη δημοσιευθεί πολλές αναρτήσεις. Έχει νόημα να εξετάσουμε παρόμοιες περιπτώσεις στην ιστορία, για να κατανοήσουμε το νόημα των γεγονότων.
```html
22 Μαΐου 2025, η Ιερά Σύνοδος της Κυπριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας σε έκτακτη συνεδρίαση με 10 ψήφους κατά 6 αποφάσισε για την καθαίρεση του Μητροπολίτη Πάφου Τυχικού από την αρχιερατική έδρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες των ΜΜΕ, στον Μητροπολίτη Τυχικό αποδόθηκε η κατηγορία ότι υπονόμευε το κύρος του Προκαθημένου της Κυπριακής Εκκλησίας, Αρχιεπισκόπου Γεωργίου, και έτσι παραβίαζε την κανονική ενότητα της Εκκλησίας. Επίσης αναφέρθηκε ότι η υπομονή της ηγεσίας της Κυπριακής Εκκλησίας εξαντλήθηκε οριστικά όταν ο Τυχικός αρνήθηκε να δεχθεί στην επαρχία του τα λείψανα του αποστόλου Παύλου, που έπρεπε να φέρει καθολικός καρδινάλιος. Αυτό είχε συμφωνηθεί κάποτε από τον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Β' και τον Πάπα Φραγκίσκο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην ιστορία της Εκκλησίας η δωρεά λειψάνων και άλλων αντικειμένων (ή η προσωρινή τους μεταφορά για προσκύνηση) χρησιμοποιήθηκε συχνά για την επίλυση άλλων ζητημάτων: πολιτικών, στρατιωτικών κ.λπ. Για παράδειγμα, τον 4ο αιώνα, για την ανύψωση της Κωνσταντινούπολης ως νέας πρωτεύουσας της αυτοκρατορίας, ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος Β' (γιος του Μεγάλου Κωνσταντίνου) άρχισε να μεταφέρει εκεί τα λείψανα των πιο γνωστών αγίων: του αποστόλου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου, του αποστόλου Τιμοθέου (μαθητή του αποστόλου Παύλου), της αγίας μεγαλομάρτυρος Ειρήνης κ.λπ.
Το 1023, ο αυτοκράτορας Ρωμανός Γ' Αργυρός έλαβε μέρος των λειψάνων του αγίου Γεωργίου από τον αρμένιο ηγεμόνα της Έδεσσας σε αντάλλαγμα για διπλωματική υποστήριξη και επιβεβαίωση της εξουσίας του. Στον μεσαίωνα στην Ευρώπη, τα λείψανα (συχνά ψευδή) χρησιμοποιούνταν γενικά ως νόμισμα για την επίλυση μεγάλων ή μικρών ζητημάτων. Στην εποχή μας, αυτή η πρακτική επίσης υφίσταται. Για παράδειγμα, για την οικουμενική προσέγγιση με το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως το 2004, ο Πάπας Ιωάννης Παύλος Β' παρέδωσε τα λείψανα του αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου, που είχαν κλαπεί από τους σταυροφόρους το 1204. Και την 1η Ιουλίου 2019, ο Πάπας Φραγκίσκος παρέδωσε στον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ένα κομμάτι των λειψάνων του αγίου αποστόλου Πέτρου.
Επομένως, ένας από τους λόγους της άρνησης του Μητροπολίτη Τυχικού να δεχθεί τον καθολικό καρδινάλιο με τα λείψανα του αποστόλου Παύλου, ίσως, δεν ήταν μόνο η απροθυμία να προσευχηθεί μαζί του, κάτι που απαγορεύεται από τους κανόνες, αλλά και η απροθυμία να συμμετάσχει σε μια υποθετική συμφωνία: «λείψανα σε αντάλλαγμα για οικουμενική προσέγγιση».
Είναι κατανοητό ότι για την καθαίρεση από την έδρα έπρεπε να επινοηθούν και άλλες κατηγορίες. Και έτσι ήδη βγαίνουν στο φως παράπονα για τον Μητροπολίτη Τυχικό, ότι δήθεν δεν επιτρέπει στην επαρχία του να τελούνται γάμοι ορθοδόξων με ετερόδοξους, δεν αναγνωρίζει τα βαπτίσματα των ετερόδοξων, επαναβαπτίζει όσους έρχονται στην Ορθοδοξία από προτεσταντικές ομολογίες κ.λπ.
Ας σημειώσουμε ότι στον Μητροπολίτη Τυχικό δεν απαγγέλθηκε καμία από τις κατηγορίες που θα μπορούσαν να τον δυσφημίσουν. Δεν κατηγορήθηκε ούτε για οικονομικές ατασθαλίες, ούτε για ανήθικες σχέσεις, ούτε για φιλαρχία ή κάτι παρόμοιο. Και αυτό είναι πολύ εκπληκτικό. Δεν προσπαθούν να τον δυσφημίσουν, αλλά τον κατηγορούν ευθέως ότι παραμένει πιστός στους κανονικούς κανόνες, που κανείς δεν έχει ακυρώσει. Για παράδειγμα, τόσο στην αρχαιότητα όσο και σήμερα, ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους δυσφήμισης είναι η χρήση διεφθαρμένων γυναικών, που ισχυρίζονται ότι δήθεν είχαν σχέση με ένα τέτοιο άτομο. Εδώ είναι μερικοί άγιοι που υπέστησαν τέτοια δοκιμασία:
· ο Όσιος Μαρτίνος Ιεροσολυμίτης (4ος αιώνας)
· ο Άγιος Μαρτίνος ο Ελεήμων, επίσκοπος Τουρ (4ος αιώνας)
· ο Όσιος Μωυσής ο Αιθίοπας (4ος αιώνας)
· ο Όσιος Νήφων Κύπριος (4ος-5ος αιώνας)
· ο Όσιος Συμεών ο Στυλίτης (5ος αιώνας)
· ο Όσιος Ιωάννης ο Κολοβός (5ος αιώνας)
Ένας άλλος δημοφιλής τρόπος είναι η κατηγορία για κατάχρηση οικονομικών και σπατάλες. Τέτοια κατηγορία υπέστησαν, για παράδειγμα:
· ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος (4ος-5ος αιώνας)
· ο Άγιος Νικηφόρος ο Ομολογητής (8ος-9ος αιώνας)
· ο Άγιος Αμβρόσιος Μεδιολάνων (4ος αιώνας)
· ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (4ος αιώνας)
Πιο κοντά στην εποχή μας, μπορούμε επίσης να αναφέρουμε αγίους που κατηγορήθηκαν για οικονομικές ατασθαλίες από εκκλησιαστικές και κοσμικές αρχές. Εδώ είναι μερικά παραδείγματα:
· ο Άγιος Αρσένιος Ματσεέβσκι, αρχιεπίσκοπος Ροστόβ (†1772)
· ο Όσιος Παΐσιος Βελιτσκόφσκι (†1794)
· ο Άγιος Ιωάσαφ Βελογκορόντσ


