Αποτελέσματα της επίσκεψης του Πάπα στην Κύπρο και στην Ελλάδα Μέρος Ι
Οι πάπες έχουν πάει στην Ελλάδα τρεις φορές, εκ των οποίων οι δύο επισκέψεις έγιναν από τον Φραγκίσκο. Πού οφείλεται τέτοια δραστηριότητα προς την «ελληνική» κατεύθυνση;
Στις 2-6 Δεκεμβρίου 2021 ο Πάπας Φραγκίσκος πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Ο επικεφαλής της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας έφτασε σε αυτές τις χώρες μετά από πρόσκληση των κρατικών αρχών, καθώς και τοπικών διασκέψεων των Καθολικών επισκόπων. Από τις 2 έως τις 4 Δεκεμβρίου ο Πάπας Φραγκίσκος παρέμεινε στην Κύπρο και στη συνέχεια μετέβη στην Ελλάδα, όπου πραγματοποίησε επίσκεψη στην Αθήνα και τη Λέσβο.
Στις 6 Δεκεμβρίου πέταξε στη Ρώμη. Φαίνεται ότι πρόκειται για απλή εργασιακή επίσκεψη, την οποία ο σημερινός Πάπας κάνει συχνά, και δεν υπάρχει τίποτα να σχολιάσουμε ως εδώ. Ίσως να ήταν έτσι, αν δεν υπήρχαν αρκετές αξιόλογες λεπτομέρειες που προηγήθηκαν και συνόδευαν το ελληνοκυπριακό ταξίδι του Πάπα.
Στις 6 Δεκεμβρίου πέταξε στη Ρώμη. Φαίνεται ότι πρόκειται για απλή εργασιακή επίσκεψη, την οποία ο σημερινός Πάπας κάνει συχνά, και δεν υπάρχει τίποτα να σχολιάσουμε ως εδώ. Ίσως να ήταν έτσι, αν δεν υπήρχαν αρκετές αξιόλογες λεπτομέρειες που προηγήθηκαν και συνόδευαν το ελληνοκυπριακό ταξίδι του Πάπα.
Επίσης, δεν μπορούν να περάσουν απαρατήρητες οι δύο συναντήσεις του με τον Προκαθήμενο της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και μία με τον Προκαθήμενο και τη Σύνοδο της Κυπριακής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Εκτός από αυτές τις συναντήσεις, ο Ρωμαίος ποντίφικας είχε παραδοσιακά επισκέψεις σε αρχηγούς και αξιωματούχους των ανώτατων κυβερνητικών επιπέδων της Κύπρου και της Ελλάδας και έδωσε μεγάλη προσοχή σε θέματα που δεν επηρεάζουν άμεσα τα συμφέροντα του ρωμαϊκού θρόνου. Ποιοι ήταν λοιπόν οι πραγματικοί λόγοι της τετραήμερης επίσκεψης του πάπα σε αυτές τις δύο ορθόδοξες χώρες;
Προετοιμασία της ένωσης;
Απευθυνόμενος στους Έλληνες και τους Κύπριους λίγες μέρες πριν από την επίσκεψή του, ο Πάπας ανακοίνωσε ότι ετοιμάζεται να επισκεφθεί τις δύο αυτές χώρες «ως προσκυνητής». Παράλληλα, τόνισε ότι πηγαίνει στην Ελλάδα και την Κύπρο «στα χνάρια των πρώτων μεγάλων ιεραποστόλων, ιδιαίτερα των αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα», αφού «καλό είναι να επιστρέψουμε στις ρίζες και είναι σημαντικό για την Εκκλησία να ξαναβρεί τη χαρά του Ευαγγελίου». Είναι σαφές ότι το Ευαγγέλιο δεν έκλεισε την Ορθοδοξία για τον εαυτό της, και αυτά τα λόγια, μάλλον, αφορούν τη RCC. Όμως η αναφορά στις «καταβολές» (στην αδιαίρετη Εκκλησία) σχετίζεται ήδη με την Ορθοδοξία. Γι' αυτό ο Πάπας συνέχισε: «Συναντώντας σας, θα ξεδιψάσω στις πηγές της αδελφοσύνης, που είναι τόσο πολύτιμες τώρα, καθώς μόλις ξεκινήσαμε το παγκόσμιο συνοδικό ταξίδι».
Απευθυνόμενος απευθείας στον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και στον Αρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο, ο Πάπας απηύθυνε έκκληση στην «αποστολική αδελφότητα» και «μία πίστη», η οποία θα πρέπει να οδηγήσει σε συνάντηση με τους αρχηγούς της Κυπριακής και της Ελληνικής Εκκλησίας.
Με άλλα λόγια, ο κύριος λόγος της επίσκεψης του Πάπα στην Κύπρο και την Ελλάδα είναι η διεξαγωγή ορισμένων διαπραγματεύσεων με στόχο ένα «συνοδικό ταξίδι» προς την ενότητα με τη Ρώμη.
Ο κύριος λόγος της επίσκεψης του Πάπα στην Κύπρο και την Ελλάδα είναι η διεξαγωγή ορισμένων διαπραγματεύσεων με στόχο ένα «συνοδικό ταξίδι» προς την ενότητα με τη Ρώμη.
Ρωτήσατε γιατί, στην πραγματικότητα, αυτές οι διαπραγματεύσεις δεν γίνονται από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο; Και ποιος είπε ότι δεν το κάνει; Διεξάγει και είναι ενεργός. Όμως ο επικεφαλής του Φαναρίου έχει εντελώς διαφορετικές δυνάμεις και δυνατότητες από τον Πάπα. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να υποσχεθεί στην Ελλάδα την προστασία των «δυνατών ανθρώπων του κόσμου αυτού» με αντάλλαγμα ορισμένες υπηρεσίες. Και ο Πάπας μπορεί και υπόσχεται. Και, το πιο σημαντικό, τουλάχιστον εν μέρει, τηρεί τις υποσχέσεις του. Δεν είναι τυχαίο ότι η κυβέρνηση των Η.Π.Α έχει ανακοινώσει πολλές φορές μόνο τον περασμένο χρόνο ότι η Ελλάδα είναι ο κορυφαίος εταίρος των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή της Μεσογείου. Το να το ειπωθεί αυτό, όταν υπάρχει μπροστά στα μάτια μας ένας καθόλου ειρηνόφιλος Ερντογάν, δεν είναι, θα συμφωνήσετε, ασήμαντο.
Για τους ίδιους τους Έλληνες μια τέτοια συνεργασία είναι εξαιρετικά επωφελής, γιατί τους δίνει μια αίσθηση ασφάλειας απέναντι στην Τουρκία. Είναι αλήθεια ότι για μια τέτοια «συνεργασία» κάτι πρέπει να πληρώσεις και κάτι να θυσιάσεις. Συμπεριλαμβανομένης της αγνότητας της πίστης, που έχει συμβεί περισσότερες από μία φορές στην ιστορία. Η επίσκεψη του Πάπα λοιπόν εντάσσεται καλά στο πλαίσιο ορισμένων «εμπορικών» συμφωνιών που πραγματοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες με το Φανάρι της «τσέπης», προσπαθώντας να ενώσουν τα ασυμβίβαστα - Ορθοδοξία και Καθολικισμό.
Στάση προς την ένωση με τη Ρώμη στην Ελλάδα
Ωστόσο, ο ελληνορθόδοξος κλήρος (η παραδοσιακή του πτέρυγα) δεν είναι ευχαριστημένος με αυτή την προοπτική. Λίγους μήνες πριν την επίσκεψη του Πάπα, ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ διαμαρτυρήθηκε κατηγορώντας τον παπισμό για πολυάριθμες αιρέσεις και συνενοχή με τον φασισμό.
Και κυριολεκτικά μια εβδομάδα πριν από την άφιξη του Φραγκίσκου, ο ίδιος ο Μητροπολίτης Σεραφείμ έγραψε μια οργισμένη έκκληση στην οποία χαρακτήρισε την επίσκεψη του ποντίφικα στην Ελλάδα «προβληματική», καθώς ο Ρωμαιοκαθολικισμός έχει «αιρετικό, κακόδοξο καί αμεταμέλητο χαρακτήρα καί τήν περιφρόνιση τού Διεθνούς Δικαίου αλλά καί τής ψευδοευγένειας απέναντι στήν Αγιωτάτη ημών μαρτυρική Εκκλησία».
Ως παράδειγμα τέτοιου ψεύδους, ο Μητροπολίτης Σεραφείμ ανέφερε την «αγιοποίηση» από τον Πάπα Φραγκίσκο του «ανθρωποειδούς τέρατος», του καρδινάλιου Aloiz Stepinac από το Ζάγκρεμπ, «καταδικασθέντος από το Δικαστήριο για τα εγκλήματα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου ως υποκινητή των φρικιαστικών και μαρτυρικών δολοφονιών χιλιάδων ορθοδόξων Σέρβων». Επιπλέον, ο Μητροπολίτης Σεραφείμ υπενθύμισε ότι πριν από λίγο καιρό ο Φραγκίσκος επέδειξε «κατάφωρη ασέβεια» προς την Εκκλησία της Ελλάδος, διορίζοντας «στον θρόνο στο κέντρο της Αθήνας τον Ισπανό Βενεδικτίνο Ρωμαιοκαθολικό «ιερέα», τον κ. Εμμανουήλ Νιν, σαν τον φερόμενο «Ελληνορθόδοξο Επίσκοπο Καρακαβίας», της ανύπαρκτης ελληνικής κοινότητας».
О Πάπας άκουσε ως ένα βαθμό την «κατακραυγή» του Μητροπολίτη Πειραιώς και δεν συναντήθηκε με τους συνοδικούς της Ε.Ο.Ε και δεν τέλεσε ούτε μια «οικουμενική» προσευχή ούτε στην Κύπρο ούτε στην Ελλάδα. Αν και, κατ' αρχήν, δύσκολα μπορούσε να υπολογίσει σε αυτό, αφού, σύμφωνα με τη μαρτυρία του κληρικού της UGCC που ζει στην πατρίδα του Αριστοτέλη, οι Έλληνες ιερείς δεν συμμετέχουν ποτέ σε καμία καθολική ή ουνιακή εκδήλωση, παρά το γεγονός ότι ζουν στην ανεκτική Ευρώπη.
Και αν η ανώτερη ιεραρχία προσπαθούσε ακόμα με κάποιο τρόπο να κρατήσει ένα «διπλωματικό πρόσωπο» και να απεικονίσει τη χαρά της συνάντησης με τον Πάπα, ωστόσο ο απλός κλήρος και ο λαός δεν έκρυβαν τη στάση τους απέναντί του.
Έτσι, κατά την επίσκεψη του Πάπα στην Αθηναϊκή Αρχιεπισκοπή της Ε.Ο.Ε., ένας έγκριτος Έλληνας ιεραπόστολος και θεολόγος ο Ιωάννης Διώτης δήλωσε δημόσια πολλές φορές ότι ο Πάπας είναι αιρετικός που πρέπει να μετανοήσει. Είναι ενδιαφέρον ότι ο ηλικιωμένος ιερέας (είναι άνω των 80 ετών) δέχθηκε αμέσως επίθεση από αρκετούς αστυνομικούς που τον έσπρωξαν στο έδαφος. Έτσι είπε ο ίδιος για το περιστατικό: «Τους λέω - καλά ρε παιδιά γιατι; Τι φταίω; Για να με συνοδεύσουν στην αστυνομία, πρέπει να είμαι ύποπτος για συγκεκριμένο παράπτωμα. Πείτε μου τι λάθος έχω κάνει. Μόλις είπα ότι είναι αιρετικός και πρέπει να μετανοήσει. Δεν μπόρεσαν να μου απαντήσουν».
Αλήθεια, τι φταίει ο ιερέας που αποκάλεσε τον πάπα αιρετικό; Όχι σε τίποτα. Και αυτό το καταλαβαίνει ακόμη και η ελληνική αστυνομία. Το πρόβλημα είναι ότι πολλοί Έλληνες επίσκοποι δεν το καταλαβαίνουν αυτό, και το κυριότερο, δεν το καταλαβαίνουν στο Φανάρι. Γι' αυτό ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, πριν από την επίσκεψη του Πάπα στην Ελλάδα και την Κύπρο, δήλωσε ότι ο 21ος αιώνας είναι ο αιώνας της αποκατάστασης της ενότητας ανάμεσα στη RCC και την Ορθοδοξία και ο Πάπας προσκλήθηκε να σπάσει το «τείχος της προκατάληψης» με την Ορθοδοξία, επειδή ποθεί την ευχαριστιακή κοινωνία με τους Ορθοδόξους.
Ο Πάπας κάλεσε την Κυπριακή Εκκλησία «να ολοκληρώσει την ενότητα με τους Καθολικούς».
Προφανώς, η αρχή του αγώνα κατά των «προκαταλήψεων» μόλις τέθηκε σε σχέση με την Κυπριακή και την Ελληνική Εκκλησία. Έτσι, ο Πάπας κάλεσε την Κυπριακή Εκκλησία σε «πλήρη ενότητα με τους Καθολικούς» και επικοινωνώντας με τον προκαθήμενο της Ελληνικής Εκκλησίας ζήτησε συγχώρεση για όλα τα λάθη που διέπραξαν οι προκάτοχοί του και γενικά οι Καθολικοί: «Παραδέχομαι ότι οι πράξεις και αποφάσεις που έχουν ελάχιστη ή καθόλου στάση απέναντι στον Ιησού και το Ευαγγέλιο, αλλά μάλλον βασίζονται στην απληστία και τη δύναμη, έχουν αποδυναμώσει τη συναναστροφή μας μεταξύ μας. (...) Η ιστορία έχει το βάρος της, και εδώ σήμερα αισθάνομαι την ανάγκη να στραφώ ξανά στον Θεό και τους αδελφούς και τις αδελφές μας ζητώντας συγχώρεση για τα λάθη που διέπραξαν τόσοι πολλοί Καθολικοί».
Δώστε προσοχή - ούτε λέξη για τα δόγματα ως τους κύριους λόγους για τη διάσπαση μεταξύ Καθολικών και Ορθοδόξων Χριστιανών, αλλά μόνο λόγια για "προκατάληψη", "απληστία για κέρδος" και "πόθο για εξουσία". Δηλαδή, σύμφωνα με τον Πάπα, αυτά είναι τα ζητήματα που πρέπει να λυθούν για να γίνει η πολυπόθητη ενότητα με τους Ορθοδόξους; Προφανώς ναι.
Ωστόσο, μεταξύ των χριστιανών πιστών στην Ελλάδα κυριαρχούν εντελώς διαφορετικά συναισθήματα. Για παράδειγμα, πριν από λίγους μήνες ένας ελληνόφωνος Ρωμαίος καρδινάλιος επισκέφτηκε το Άγιο Όρος και συγκεκριμένα τη μονή του Αγίου Παύλου και συνομίλησε με τον ηγούμενο της Αρχιμανδρίτη Παρθένιο, ο οποίος τιμάται ως σύγχρονος πρεσβύτερος. Ο καρδινάλιος είπε ότι Καθολικοί και Ορθόδοξοι πραγματοποιούν συνέδρια για να κάνουν τον εορτασμό του Πάσχα κοινό, προσπαθώντας να κάνουν κάποιες αλλαγές στις λειτουργικές και ασκητικές πρακτικές των Εκκλησιών τους. «Πιστεύετε ότι αυτά τα συνέδρια θα φέρουν κάποιο αποτέλεσμα;» ρώτησε τον αρχιμανδρίτη. Απάντησε: «Μπορούν να κάνουν κάτι. Μηδέν από μηδέν. Τελικά, όλα αυτά ισοδυναμούν με τίποτα». Καρδινάλιος: «Πώς μπορείς να το πεις αυτό;» π. Παρθένιος: «Το λέω αυτό γιατί και στην Ανατολή και στη Δύση γνωρίζουν την αλήθεια, αλλά δεν την ομολογούν. Πάνε να καλύψουν ο ένας τον άλλον. Πηγαίνουν πέρα δώθε για αυτό το θέμα. Ασχολούνται με την πολιτική, δεν δηλώνουν την αλήθεια».
Πράγματι, καλός είναι ο διάλογος και η συγγνώμη για τα λάθη. Γιατί όμως εμφανίστηκαν αυτά τα λάθη; Διότι προηγήθηκαν δογματικές αυταπάτες. Η πίστη και η πρακτική είναι στενά συνδεδεμένες, και αν υπάρχει πραγματικά η επιθυμία να αλλάξεις κάτι, τότε πρέπει να ξεκινήσεις με την πίστη - με την επιστροφή στην Αλήθεια, και όχι με την «μάχη ενάντια στις προκαταλήψεις». Ωστόσο, ο Πάπας δεν το είπε ποτέ ούτε πριν από την επίσκεψή του σε Ελλάδα και Κύπρο, ούτε μετά από αυτή. Και δεν θα το κάνει. Γιατί έχει διαφορετικό καθήκον.
Μετανάστες
Σε όλα τα δελτία τύπου της επίσκεψης του Πάπα στις ορθόδοξες ελληνόφωνες χώρες τονιζόταν ότι μεταβαίνει εκεί, μεταξύ άλλων, για επίλυση του μεταναστευτικού. Όπως και στην τελευταία επίσκεψή του στη Λέσβο, ο Πάπας πήρε ξανά αρκετούς από αυτούς τους ανθρώπους μαζί του. Όλα δεν έμοιαζαν με επίσκεψη του αρχηγού του κράτους σε «φτωχούς και μειονεκτούντες» μετανάστες, αλλά με έλεγχο που διενεργεί ένας ανώτερος υπάλληλος σε σχέση με τους υφισταμένους του.
Για να τονίσει το «μεταναστευτικό ενδιαφέρον» του, ο Πάπας είχε χωριστή συνάντηση με τον πρώην πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα, χάρη στον οποίο η χώρα ενεπλάκη στην επίλυση του προσφυγικού. Είναι σαφές ότι μπορεί κανείς να απαντήσει λέγοντας ότι ο ποντίφικας τρέφει φιλανθρωπικά αισθήματα και ανησυχεί πραγματικά για την τύχη των μειονεκτούντων μεταναστών. Αν όχι για ένα «αλλά» - εκτός από το να πλύνει τα πόδια των μεταναστών και να τους μεταφέρει στην Ιταλία, ο Πάπας δεν έκανε τίποτα περισσότερο γι' αυτούς. Δεν καταδίκασε τους πολέμους που έγιναν στο Αφγανιστάν, τον Λίβανο και τη Συρία, που οδήγησαν στη ροή των προσφύγων στην Ευρώπη. Επιπλέον, δεν πήρε κανέναν από αυτούς στο Βατικανό του, αν και μπορούσε. Τότε γιατί ανησυχεί τόσο πολύ για το γεγονός ότι η Ορθόδοξη Ελλάδα θα δεχόταν τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό προσφύγων από ισλαμικά κατά κύριο λόγο κράτη; Πράγματι, τα τελευταία χρόνια έχουν ήδη καταφέρει να σημειωθούν στο νησί βανδαλισμοί κατά των ορθόδοξων εκκλησιών.
Γιατί ανησυχεί ο Πάπας για το ότι η Ορθόδοξη Ελλάδα θα δεχτεί τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό προσφύγων από ισλαμικά κατά κύριο λόγο κράτη;
Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα βρίσκουμε στον ήδη αναφερόμενο Μητροπολίτη Σεραφείμ. Κατά την άποψή του, «η υποδοχή της κυβέρνησης στον κ. Φραγκίσκο είναι ένα μεγάλο εγκληματικό λάθος, καθώς είναι μια πράξη όξυνσης του υβριδικού πολέμου που οργανώνει η γειτονική χώρα (Τουρκία - Εκδ.), ο Πρόεδρος Ερντογάν και το σουνιτικό μπλοκ σε σχέση με τη δική μας. χώρα, η ευρωπαϊκή ήπειρος και η πολιτιστική και θρησκευτική ευρωπαϊκή ταυτότητα».
Ο Μητροπολίτης υπενθύμισε ότι «το Ισλάμ επεκτάθηκε με δύο τρόπους. Ο πρώτος από αυτούς είναι ο λεγόμενος θρησκευτικός πόλεμος (τζιχάντ) και ο δεύτερος είναι η επανεγκατάσταση και η πληθυσμιακή αλλαγή λόγω πολλαπλών γεννήσεων». Ήταν αυτός ο δεύτερος δρόμος «που επιλέχθηκε από το σουνιτικό μπλοκ για την κατοχή και τον εξισλαμισμό της ευρωπαϊκής ηπείρου», είναι βέβαιος ο Βλαδίκα.
Τονίζει ότι «δαπανώνται δισεκατομμύρια για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος μέσω δημοσιογραφικών άρθρων, σκιωδών ΜΚΟ, γιατί είναι προφανές ότι ο μουσουλμανικός πληθυσμός, που κινείται «για μια καλύτερη ζωή», μπορεί εύκολα να σταλεί στη Σαουδική Αραβία, η οποία μπορεί να φιλοξενήσει 3.000.000 ανθρώπους και στις χώρες του Περσικού Κόλπου».
Σε αυτή την κατάσταση, ο πάπας παίζει το ρόλο του νεκροθάφτη του χριστιανικού και ευρωπαϊκού πολιτισμού, του κήρυκα μιας νέας ανθρώπινης ταυτότητας και, ενδεχομένως, μιας νέας συγκριτικής πίστης που θα συνδυάζει το Ισλάμ, τον Χριστιανισμό και τη λατρεία της γης (εξ ου και ο αγώνας για το περιβάλλον). Όπως και να έχει, το ενδιαφέρον του πάπα για τους μετανάστες, και ειδικά για το γεγονός ότι η Ελλάδα θα τους δεχόταν όσο το δυνατόν περισσότερους, πιθανότατα υπαγορεύεται τουλάχιστον από την επιθυμία να αποδυναμώσει την ορθόδοξη επιρροή σε αυτή τη χώρα ή να τη μειώσει στο τίποτα. Για ποιο λόγο; Για τον ίδιο λόγο - μια πιο γρήγορη και πιο ανώδυνη ένωση με το Φανάρι. Και εδώ, δεν υπάρχει αμφιβολία, και για το Βατικανό και για το Φανάρι, όλα τα μέσα είναι καλά. Αυτό θα το συζητήσουμε στο επόμενο άρθρο μας.